Igqira aan de Wildcoast

Igqira lendlela nguqo ngqothwane
Sebeqabele gqi thapha bathi nguqo ngqothwane

Deze bekende “klik”-song van Miriam Makeba gaat over een witchdoctor die een zwarte kever is die naar de het dorp komt. Dat gaat over mij! Behalve dat witch en die zwarte kever dan.. De q in igqira (=dokter) wordt uitgesproken met een luide klik achterin de mond. De Xhosa zijn er heel goed in. De patiënten vertellen hun klachten in een kakafonie van klikken en klanken. Hoewel ik wel een paar woordjes weet inmiddels, zoals khohlele (hoesten), lala nqolo (lig op je rug), perfumla (adem in), tutumba (pijn) en –altijd leuk net na een bevalling: het is een inkwenkwe (jongetje) of een tombazana (meisje)!- is er gelukkig altijd wel een zuster in de buurt om te vertalen.

Tijdens m’n afgelopen weekenddienst kwam de broeder m’n spreekkamer binnenlopen. Na de gebruikelijke uitgebreide begroetingen en vragen hoe de familie het maakt, zei hij: “Must have to come now now, doc, there is an emergency!”. Als een pijl uit een boog schoot ik de gang op, maar ik zag er niemand. Wel een bloedspoor, die ik besloot te volgen. Hij leidde me naar de behandelkamer, waarin iemand stond met een groot mes in z’n voorhoofd. Precies in het midden. Ai dios, dat kan toch niet gezond zijn? En wat vraag je aan iemand met een mes in z’n hoofd? Een volledige anamnese + tractusanamnese (hoe gaat het? hoe was de stoelgang de afgelopen twee weken? drupt het wel eens wat na?..) besloot ik achterwege te laten, en ik vroeg hem te lala nqoloën en of het pijn deed. “Een beetje”. Hoewel m’n handen jeukten om het mes eruit te trekken –we kunnen nog wel een scherp mes voor in de keuken gebruiken- weet ik: Laten zitten!! Ik heb ‘m doorgestuurd naar een groot ziekenhuis in de buurt, het Nelson Mandela Hospital, en een paar dagen zat hij weer vrolijk in de OPD, meet een paar hechtingen in z’n voorhoofd.

In het ziekenhuis gaat alles lekker z’n gangetje. Ik loop ’s ochtends visite op de algemene afdeling en de kinderafdeling en als het klaar is ga ik naar de OPD (poli) of operatiekamer. Alle kindjes krijgen een oranje ballon uit Holland, en ze zijn er heel blij mee! Door de laboratoriumklerk zijn Josh en ik gevraagd om mee te doen met het lokale voetbalteam van Isilimela. Woensdag over twee weken staat een belangrijke match op het programma: de derby tegen het naastgelegen dorpje. Een echte klassieker, heb ik gehoord. Dus we besloten om te gaan trainen op het voetbalveld in de vallei. We waren niet de enige, zo’n beetje de hele big 5 stand er te grazen. Oppassen als je een lange pass geeft, want zo’n verse Afrikaans vlaai remt vreselijk af. Wel prima verdedigers trouwens, die buffels.

De werkzaamheden aan het huis zijn ook in volle gang. Al het naar natte hond –stinkende tapijt hebben we los geschraapt en vervangen door een vers likje Bordeauxrode “stoep-paint”, zoals ze hier zeggen. Al een hele verbetering. Onze cleaning lady, die twee ochtenden per week komt, en heel lekker brood bakt dan, was er ook enthousiast over. Alleen nu nog een dakje maken voor boven de porch, kippen kopen, een kippenren bouwen en een gezellig braaiplekje creëren en het is af!

Afgelopen dinsdag waren we vroeg klaar en gingen we in de Landrover op pad. Eerst naar ons privé strandje Mpande op een kwartiertje rijden over een heeeel hobbelig weggetje. Zo lekker verfrissend, een duikje in zee en een potje beachballen na een dag hard werken. Een stuk verderop ligt “de Kraal”, een backpackerslodge gelegen op de steile kliffen van de Wildcoast. Op weg erheen spotte Bregje iets wits in het water, als een soort fonteintje. Uit opwinding reed ze bijna de afgrond in. Toen we stopten en goed keken, sprong er iets hoog op uit het water: een walvis! We zwaaien enthousiast terug. ’s Avonds warmden we ons op rond de braai van de Kraal. Dyllen, de eigenaar en chief van de Wildcoast, had verse oesters en kreeft voor op de braai gekocht van de lokale vissers, die zonder zuurstof grotten in duiken om ze van de bodem te plukken. Delicieus, baie lekker!!

Momenteel zit ik in een klein vliegtuigje op weg naar Johannesburg, om daarna door te vliegen naar Barcelona voor het tweejaarlijkse tropencongres. Caramba!!

Adiós, Juan